Nguồn gốc tên gọi
Jasminum sambac ( syn. Nyctanthes sambac) là một loài hoa nhài có nguồn gốc ở phía tây nam và miền nam châu Á , ở Việt Nam , Ấn Độ , Myanmar và Sri Lanka .
Tên thường gặp bao gồm Ả Rập Jasmine, toàn (فل) ( tiếng Ả Rập ), Bel / Beli (বেলীফুল, Bengali ), Mogra ( Tiếng Hin-ddi và Marathi ), Mallika ( tiếng Phạn ), Kampupot, Melati putih ( Mã Lai và Indonesia Ngôn ngữ), Sampaguita ( Philippines ) Kampupot ( Tagalog ), Mallepuvvu ( Telugu ), Mallikaipu ( Tamil ), dundu Mallige ( Kannada ) và Kaliyan ( tiếng Urdu ). Các sambac có nguồn gốc từ một dụng sai của tiếng Phạn tên champaka, trong đó đề cập đến các mùi thơm hoa cây Michelia champaca .
Phân loại khoa học
Giới (regnum): Plantae
(không phân hạng): Angiospermae
(không phân hạng) Eudicots
(không phân hạng) Asterids
Bộ (ordo): Lamiales
Họ (familia): Oleaceae
Chi (genus): Jasminum
Đặc điểm
Hoa nhài là cây thân gỗ, thường mọc thành bụi, lá bóng cả hai mặt, phiến lá hình bầu dục hơi trái xoan, mọc đối. Hoa trắng, mọc thành cụm ở nách lá hay ngọn cây, hoa hay nở vào ban đêm, cũng có khi nở rộ vào giữa trưa.
Cây nhỡ có khi leo, cao 0,5-3m, có nhiều cành mọc xoà ra. Lá hình trái xoan bầu dục, bóng cả hai mặt, có lông ở dưới, ở kẽ những gân phụ. Cụm hoa ở ngọn, thưa hoa. Lá bắc hình sợi. Hoa màu trắng, thơm ngát. Quả hình cầu, màu đen bao bởi đài tồn tại, có 2 ngăn.
Lá thu hái quanh năm. Hoa thu hái vào hè thu, khi mới nở, dùng tươi hay phơi khô.
Ý nghĩa – Biểu trưng – Biểu tượng
Hoa nhài: tượng trưng cho sự tử tế, vui mừng.
Trong tiếng Bengali, hoa được biết đến như Beli và cực kỳ phổ biến cho các hương thơm ngọt ngào của nó. It is used to make garlands to adorn women's hair. Nó được sử dụng để làm cho vòng hoa để tô điểm cho mái tóc của phụ nữ. And in South India , too, they are strung into thick strands and worn as a hair adornment. Và ở miền Nam Ấn Độ , cũng vậy, chúng được xâu lại thành sợi dày và đeo như một trang sức tóc. In Hawaii , the flower is known as pikake , and is used to make fragrant leis. Ở Hawaii , hoa được biết đến như pikake, và được sử dụng để làm cho leis thơm.
Tại Indonesia là một trong ba Quốc Hoa, hai khác là Orchid Moon & các Padma khổng lồ . Nó cũng là hoa quan trọng nhất trong các nghi lễ đám cưới cho người dân tộc Indonesia, đặc biệt là ở đảo Java.
Tại Philippines hoa được biết đến như sampaguita và đã được thông qua bởi chính phủ như là quốc hoa Philippines vào năm 1937. Ở Philippines, người ta dùng các hoa vào leis, corsages, và vương miện, chúng được trang trí cho các tượng tôn giáo và hình ảnh trong nhà thờ, bàn thờ nhà, và đền thờ ngoài trời.
Xuất xứ
Cây gốc ở Ấn Độ, được trồng làm cảnh khắp nơi.
Giống – Loài
* Jasminum albicalyx
* Jasminum amplexicaule
* Jasminum angulare
* Jasminum angustifolium
* Jasminum arborescens - nhài núi, vằng núi
* Jasminum attenuatum
* Jasminum auriculatum
* Jasminum azoricum
* Jasminum beesianum
* Jasminum cinnamomifolium - nhài lá quế
* Jasminum coffeinum
* Jasminum craibianum
* Jasminum cuspidatumkmkm
* Jasminum dichotomum
* Jasminum dispermum
* Jasminum duclouxii – nhài Ducloux, nhài ở bụi
* Jasminum elongatum
* Jasminum flexile
* Jasminum floridum
* Jasminum fluminense – nhài châu Phi
* Jasminum fruticans
* Jasminum fuchsiifolium
* Jasminum grandiflorum – nhài Tây Ban Nha
* Jasminum guangxiense - nhài Quảng Tây
* Jasminum hongshuihoense - nhài Hồng Thủy
* Jasminum humile – nhài vàng
* Jasminum lanceolaria - nhài lá mác, nhài thon
* Jasminum lang - nhài lang
* Jasminum latifolium - nhài lá rộng
* Jasminum laurifolium - nhài lá quê
* Jasminum longitubum - nhài ống dài
* Jasminum mesnyi – nhài anh thảo
* Jasminum microcalyx - nhài đài nhỏ
* Jasminum molle - nhài Ấn Độ
* Jasminum multiflorum –nhài nhiều hoa (Trachelospermum jasminoides)
* Jasminum nervosum - nhài gân, nhài mạng
* Jasminum nintooides
* Jasminum nitidum - nhài sáng bóng
* Jasminum nudiflorum – nhài mùa đông
* Jasminum odoratissimum
* Jasminum officinale – nhài thường
* Jasminum parkeri
* Jasminum pentaneurum - nhài năm gân
* Jasminum pierreanum - nhài Pierre
* Jasminum polyanthum - nhài hồng
* Jasminum prainii
* Jasminum pubescens- nhài nhiều hoa
* Jasminum rehderianum
* Jasminum rex - nhài vua
* Jasminum roxburghianum
* Jasminum rufohirtum
* Jasminum sambac – nhài
* Jasminum seguinii
* Jasminum sinense
* Jasminum stephanense
* Jasminum subglandulosum
* Jasminum subhumile
* Jasminum tonkinense - nhài Bắc Bộ
* Jasminum urophyllum
* Jasminum wengeri
* Jasminum yuanjiangense nhài Nguyên Giang
Ứng dụng trong y học và cuộc sống
Văn hóa và cuộc sống
Nó được trồng rộng rãi khắp các vùng nhiệt đới như là một loại cây cảnh cho hoa của mình mùi thơm rất mạnh. Nhiều giống cây trồng đã được lựa chọn, bao gồm một số với đầy đủ hoa kép như các giống cây trồng "Grand Duke của Tuscany".
These garlands are commonly sold by vendors outside churches and near stoplights, some in loose strings of blossoms while others in tight clusters of buds. Những vòng hoa thường được bán bởi các nhà cung cấp bên ngoài nhà thờ và stoplights gần, một số trong chuỗi lỏng lẻo của hoa, trong khi những người khác trong cụm, chặt chẽ của chồi . Các vòng hoa sampaguita cũng có thể được sử dụng trong khách chào đón, đặc biệt là những người được coi là có thứ hạng cao cho dù đó là một thăm chức sắc, các Tổng thống , hoặc địa phương nổi tiếng một. Hoa này cũng được chưng cất, với tinh dầu của nó được bán trong các cửa hàng, điều này được tin là một cách chữa đau đầu.
Ở Campuchia , hoa được sử dụng như một cung cấp cho Đức Phật . 96,5% dân số của Campuchia là Phật tử, Hoa Nhài được biết đến rộng rãi trong cả nước. Mùa hoa bắt đầu vào tháng Sáu, tháng cung cấp mưa nhất. Trong tháng này, nhiều người dân thường đề tài nụ hoa vào một cây kim bằng gỗ được trình bày cho Đức Phật .
Ở Trung Quốc , hoa được xử lý và sử dụng như là thành phần chính trong trà hoa nhài .
Y học
Hoa, lá và rễ - Flos, Folium et Radix Jasmini.
Hoa thường dùng để ướp trà hoặc để làm thơm thức ăn. Vào mùa thu đông, đào lấy rễ, rửa sạch, thái nhỏ, phơi hay sấy khô.
Hoa và lá nhài có vị cay và ngọt, tính mát; có tác dụng trấn thống, thanh nhiệt giải biểu, lợi thấp. Rễ có vị cay ngọt, tính mát, hơi có độc; có tác dụng trấn thống, gây tê, an thần.
Ngoài công dụng để ướp trà, trong y học cổ truyền, hoa nhài còn có tác dụng thanh nhiệt chữa ngoại cảm phát sốt, đau bụng, ỉa chảy. Hơn thế, dùng nước sắc từ hoa nhài có thể giúp chị em trị mụn, giúp da mặt sáng mịn.
Trị ỉa chảy: Hoa nhài 6g. Chè xanh 10g. Thảo quả 3g. Vỏ dộp ổi 3g.
Cách dùng: 4 thứ trên sắc chung trong ấm đất rồi uống ngày 3 lần. Uống liên tục trong 3 ngày.
Chữa mất ngủ: Hoa nhài 6g. Tâm sen 8g.
Hoa nhài và tâm sen hãm với nước sôi uống nhiều lần trong ngày. Uống liên tục từ 7-10 ngày sẽ thấy kết quả rõ rệt.
Chữa tăng huyết áp: Hoa nhài 10g, hoa hòe 10g, kim cúc 6g, hoa đại 6g. Sắc uống ngày một thang.
Chữa rôm sảy: Lá nhài 50g, lá ngải cứu 30g, lá sài đất 20g. Sắc uống ngày một thang, chia 2-3 lần. Uống liên tục 3-5 ngày.
Chữa mụn nhọt: Hoa nhài 10g, bồ công anh 20g, kim ngân hoa 20g, cam thảo đất 16g. Sắc uống ngày một thang chia 2-3 lần.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc
- Yêu cầu sinh thái: Nhài là loại cây bụi, cành nhỏ vươn dài, hoa trắng nở vào khoảng 7-8 giờ tối, hương thơm ngát. Nhiệt độ thích hợp cho sinh trưởng là 20- 33 độ C, nhiệt độ thấp 8-10 độ C cây sinh trưởng kém. Nhài ưa sáng do đó cần trồng nơi thoáng, rộng, không bị che bóng mới cho năng suất cao và hoa mới thơm. Nhài sống được trên nhiều loại đất khác nhau từ đất đồng bằng trung tính (pH từ 6,5-7) đến đất đồi núi hơi chua (pH từ 3,5-4); từ đất thịt nặng đến đất thịt pha cát, đất đồi núi nghèo dinh dưỡng, đất bạc màu nếu được chăm sóc tốt, bón phân, tưới nước đầy đủ vẫn cho năng suất hoa cao. Nhài cần nước để sinh trưởng và ra hoa liên tục nhưng không chịu úng do đó cần trồng nơi cao ráo, tưới tiêu thuận lợi.
- Chọn và nhân giống: Có 2 loại nhài: Nhài tẻ hoa nhỏ, sai mà thơm, nhiều tinh dầu được ưa chuộng hơn nhài trâu hoa to, ít hoa mà không thơm. Bộ môn Cây hương liệu (Viện KHKT Nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc) đã tuyển chọn được giống nhài bụi hoa nhỏ vừa cho năng suất cao, chất lượng hoa thơm hơn nhiều so với các giống nhài khác. Cây nhài dễ trồng, nhân giống chủ yếu bằng cách giâm cành cho ra rễ rồi đem trồng hoặc tách gốc từ cây mẹ để trồng trực tiếp. Nếu giâm cành thì chọn các cành bánh tẻ cắt thành từng đoạn 5- 7cm có 1 cặp lá, chấm gốc cành vào chất kích thích ra rễ (TTG) rồi giâm vào bầu hoặc trên mặt luống có bón nhiều phân chuồng hoai, thường xuyên tưới đủ ẩm cho cây nhanh ra rễ. Làm giàn che, chăm sóc khoảng 4-5 tháng, khi cây có chiều cao 15-20cm, lá ổn định thì đem trồng ra ruộng.
- Trồng và chăm sóc: Nhài có thể trồng quanh năm, nhưng với các tỉnh phía Bắc thời vụ tốt nhất từ tháng 2-4; các tỉnh phía Nam trồng trước và sau mùa mưa. Đất làm kỹ, nhặt sạch cỏ dại, sỏi đá, khơi mương rãnh thoát nước để ruộng nhài không bị úng ngập. Có thể trồng thành từng băng rộng 3-4m (nếu đất cao) với khoảng cách 40x50cm (45.000- 50.000 khóm/ha). Kinh nghiệm của bà con Đông Xuân (Sóc Sơn- Hà Nội) là lên luống rộng 70cm, cao 25- 30cm, rãnh rộng 30cm, trên mỗi luống trồng 2 hàng cách nhau 40cm, cây cách nhau 50cm cho năng suất hoa cao nhất. Cuốc hố, bón lót 1kg phân chuồng hoai mục + 0,3kg hỗn hợp lân và kali. Trộn đều phân với đất trước khi trồng cho khỏi bị xót rễ. Trồng bằng cành chưa ra rễ thì lấp sâu 10-15cm, trồng bằng gốc thì lấp kín phần cổ rễ, trồng bằng bầu cây thì lấp kín phần hom đã cắm vào bầu. Trồng xong tưới đẫm và thường xuyên tưới đủ ẩm cho nhài sinh trưởng, phát triển tốt. Khi cây đã bén rễ, hồi xanh, pha nước phân chuồng + 3% đạm urê để tưới. Sau mỗi đợt thu hoa thì bón thúc thêm cho cây bằng phân chuồng hoai, phân đạm, và kali bằng cách xới cách gốc 15cm, bón phân, lấp đất và tưới nhẹ. Có thể phun thêm các loại phân bón qua lá để tăng năng suất và chất lượng hoa. Hàng năm đốn trẻ hoá vườn nhài vào tháng 11-12 bằng cách dùng dao, kéo sắc cắt toàn bộ thân cành cách gốc 15-20cm, tỉa bỏ bớt các cành già, cành khô, cành sâu bệnh, bón thúc, tưới nước đủ ẩm để cây tiếp tục cho hoa vụ tới.
- Thu hái hoa:Nhài trồng được 1 năm thì bắt đầu cho thu hoa lứa đầu và thu liên tục trong khoảng 7-10 năm mới phải trồng lại. Thời điểm thu hoa bắt đầu từ 10 giờ sáng, tốt nhất là từ 3-6 giờ chiều sẽ cho nhiều hương nhất. Chọn hái những nụ hoa to có màu trắng tinh như màu giấy trắng. Hoa hái về tải ra trên nền nhà chờ tối cân giao cho nhà máy hoặc đem ướp chè.
- Kỹ thuật ướp chè: Hỏi chuyện một số hộ dùng hoa nhài ướp chè bán được giá, đưa lại hiệu quả kinh tế rất cao, được biết: Hoa thu hái về trải mỏng trên nong hay nền nhà, đợi 7-8 giờ tối hoa bắt đầu nở thì đem ướp vào chè. Chọn mua loại chè ngon, nước xanh, cánh đẹp để ướp với tỷ lệ 1kg chè cần 0,5- 1kg hoa, tuỳ theo sở thích và yêu cầu của khách mà có thể ướp tới 3 lần, mỗi lần cách nhau 15-20 ngày. Dùng thùng gỗ hay thúng nan có lót giấy chống ẩm để ướp chè. Rải 1 lớp chè +1 lớp hoa, trên cùng lại 1 lớp chè phủ kín hoa và ủ liên tục trong 1 đêm rồi sàng hoa ra khỏi chè và đem sấy cho khô trở lại. Chú ý trong thời gian sàng và sấy chè cần dùng vải lót và vải phủ nhằm giảm bớt sự thăng hoa của hương nhài, giữ cho chè thơm. Nhiệt độ sấy thích hợp là 70-75 độ C trong thời gian 40-45 phút. Để chè nguội rồi tiếp tục ướp, sấy, lần 2, lần 3 cho tới khi đạt yêu cầu (lần 1, lần 2 ướp 0,2kg hoa/1kg chè, lần 3 ướp 0,1kg hoa/1kg chè).
Anh Ngô Văn Luyến, một hộ trồng nhài giỏi ở thôn Thượng cho hay: Cây nhài hợp với đất nghèo Sóc Sơn, dễ trồng, đầu tư chi phí thấp, ít sâu bệnh hại, trồng 1 lần thu được trên 10 năm mới phải trồng lại mà giá trị kinh tế lại cao nếu giá cả thu mua ổn định. Gia đình anh trồng 5 sào, mỗi năm thu trên 2 tấn hoa bán được trên 30 triệu đồng. Nhiều hộ nhờ có lao động, biết đầu tư, thâm canh giỏi nên năng suất hoa có thể đạt 500-600kg/ sào sẽ cho thu nhập cao hơn.
Văn chương
Hương Nhài Phù Lỗ
Tác giả: Nhật Nguyên
Nguồn: www.tinmoi.vn
Hoa nhài tuy không có vẻ sặc sỡ như nhiều loài hoa khác, nhưng đẹp giản dị. Hương hoa nhài có mùi thơm đặc trưng, lá nhài xanh um, phủ đầy thân cây, nụ kết thành từng chùm trắng muốt. Người Hà thành thường có câu: “Chẳng thơm cũng thể hoa nhài/ Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An” để nói về vẻ đẹp của hoa nhài và người Tràng An.
Những ngày này bắt đầu vào mùa thu hoạch hoa nhài, cả vườn hoa nhài nhà chị tỏa hương thơm ngát một vùng. Đứng ở góc sân, hương nhài nhẹ nhẹ tỏa ra, thoảng trong nắng, gió mùa thu dễ làm say lòng người. Từ khi nhài đơm hoa, buổi sáng, buổi chiều ong, bướm rộn ràng tìm hoa lấy mật. Trong nắng thu, những nụ nhài trắng, mập chi chít lấp ló dưới cành lá xum xuê, xanh mướt. Những bông nhài vươn lên như muốn hứng trọn ánh nắng, khí trời đầu mùa thu. Cầm chiếc rổ nhỏ, chị Nga vặt những cánh hoa cho vào, hễ rổ đầy, chị đổ vào chiếc sọt để sẵn đầu bờ. Mỗi ngày chị hái được chừng nửa sọt hoa nhài. Nhài sau khi thu hoạch, chị đem bán cho nhà máy chế biến chè. Từ đây, những chén chè nóng, thơm lừng mùi hương nhài sẽ tỏa đi khắp các ngõ ngách, phố phường Hà thành. Không những thế, hương nhài Phù Lỗ có thể làm ấm lòng người thưởng chè ở nhiều vùng, miền khác, và cả ở xứ người.
Hoa Nhài thơm phức nghìn đêm
Tác giả: K'wan
Nguồn: chungdokwan.wordpress.com
Những thảm cỏ vẫn còn tươi tốt
Những chậu hoa không ai cướp mang về nhà
Những chàng trai,cô gái chia nhau từng nhóm nhỏ
Băng bó lại từng nhành cây non bị thương
Thùng rác được vẽ hoa
Không chiếc lá vàng nào rụng được nằm trên phố
mặt đường có thể soi gương
những kẻ chửi tục được nhắc nhở nghiêm khắc
Bọn móc túi cúi gầm mặt
Khóc ngất vì xấu hổ
Chia nhau tìm bằng được du khách trả lại tiền
Kèm lời xin lỗi chân thành.
Nỗi day dứt khắc những dấu ăn năn sâu trên vầng trán trẻ
Cháo quát- phở mắng tự đóng cửa – mảnh giấy ghi “ chúng tôi chân thành xin lỗi.sẽ khai trương lại khi học thuộc lời cảm ơn và chúc quí khách ngon miệng”
Bãi giữ xe thề không chặt chém.miễn phí cho xe đạp học trò.kèm thêm phiếu ăn kem bờ hồ cho những tình nhân đi hóng mát
Hà nội
Nghìn năm
Cả thế giới ngưỡng mộ
Tìm đến học tập chật cả Nội Bài.khách sạn không đủ chỗ.chả sao.người dân sẵn sàng cho làm” Home stay “ miễn phí.
Hà nội nghìn năm
Cụ rùa phơi nắng ngay bên ghế đá,những chàng trai làm sạch rêu trên mu ,
nâng niu mu cụ nhẹ hơn cầm rổ trứng.
Hà nội nghìn năm
Hoa nhài phưng phức
Thơm nghìn đêm…
Bài hát về Hoa
1. Hòa tấu Hoa Nhài
Nước Hoa Nhài - Nhạc Hoa
Tài liệu tham khảo
Nguồn:
1. Wikipedia.org
2. chungdokwan.wordpress.com
3. www.tinmoi.vn
Tres utile cet article, merci beaucoup pour votre aide !
Trả lờiXóaFeel free to surf to my blog post: Mathilde