Khoảnh khắc cùng chạm cốc(25)

Tác giả: ZHANG ZI WEN

. Ước mong ban đầu của rượu là để trợ hứng, là để làm trò vui. Rượu là nguồn gốc của bao tai họa! 

. Khoảnh khắc chạm cốc, bạn không thể không cẩn thận, không thể không cảnh giác! 

. Chớ nên tin những lời nhảm nhí rượu có thể tiêu sầu giải lo, mượn rượu tiêu sầu càng sầu thêm, sao chẳng nói có được mấy phần 

thực tế. 

Tập quán uống rượu, từ xưa đã có. 

Người ta đã nói không biết bao nhiêu ý đẹp lời hay đối với rượu. Nói nó là dịch ngọc quỳnh tương, là tiên phẩm của nhân gian. Nói nó có thể làm cho người ta vô tư vô lự, vui sướng. Ðến mức có thần diệu một chén giải nghìn sầu. 

Thế là có câu ca rượu tiên: Ðời người có rượu phải say, đừng để chén vàng nhìn ánh Nguyệt. 

Song những lời nguyền rủa của người đời đối với kẻ nghiện rượu cũng không ít, thường gặp nhất là gọi tham chén và ham dâm đặt ngang hàng, hơn thế còn đặt trước ham dâm, bạn nếu sống xa hoa quá mức người ta sẽ gọi là ?chìm ngập vào tửu sắc? để trách mắng. 

Thế là từ sách “Thượng thư” đã có thiên “Tửu cáo” đã ân cần lấy rượu để nhắc nhở: 

“Chúc rượu này” - ngừng uống rượu như thế nhé, 

“Không có vò rượu” - không nên thường xuyên uống rượu nhé. 

Vua đầu tiên nhà Hạ là Tự Văn Mênh đã từng hạ lệnh cấm rượu. Ông nói: Rượu quả thật là vật quý, chính vì như thế, về sau ắt sẽ có người vì nó mà "quốc phá gia vong" - câu nói này chẳng may nói trúng, trong lịch sử có biết bao nhiêu quân vương khanh tướng, tài tử phong lưu, đam mê tửu sắc mà chôn vùi sự nghiệp và tiền đồ. 

ở phương Tây cũng như thế, ngay cả ở Mỹ năm 1920 vẫn còn ban bố lệnh cấm rượu, nhưng cuối cùng cấm không nổi, mười bốn năm sau, năm 1933 mới đành bãi bỏ lệnh cấm rượu. 

Rượu, cuối cùng là vật gì? 

Trong trường hợp xã giao công cộng, vài ba người bạn tụ tập với nhau, trong các buổi yến tiệc, những ngày tết, ngày vui ở gia đình thường không thể tránh mời mọc đến uống rượu. Nó quả thực có hiệu quả làm cho không khí nhộn nhịp vui vẻ, tăng thêm hào hứng chuyện trò, không biết có bao nhiêu khoản hợp đồng buôn bán trong lúc cùng chạm cốc, có bao nhiêu thù oán hiểu nhầm được giãi bày lúc cùng chạm cốc, có bao nhiêu tình bạn tốt đẹp cùng bắt đầu khi cùng chạm cốc. 

Nếu như là để quan sát thôi, thì uống rượu mà không say hoặc hơi say không loạng choạng với ý muốn ở hứng thú và hưởng lạc, cũng chỉ dừng lại ở hứng thú và hưởng lạc thôi, thì uống rượu vẫn có thể được xem là việc làm văn minh. 

Ước mong ban đầu của người phát minh ra rượu cũng chỉ ở chỗ làm tăng niềm vui sướng của con người, nâng thú vui của con người. Cũng giống như làm tăng cho nhân gian một tiết mục vui chơi. Ðây là nguyện vọng tốt đẹp. Niềm vui vẻ của loài người còn quá ít, cần phải tìm ra nhiều phương thức làm cho con người sống được vui vẻ, sống được thoải mái nhẹ nhàng, uống rượu vẫn có thể được xem là một phương thức. Các cuộc vui chơi của loài người quá ít, nhất là các cuộc vui chơi của người lớn còn quá ít. Cần phải hướng về trong sáng thuần phác, hưởng thụ cuộc đời trong các trò vui chơi, người không có tâm trạng vui chơi thường là rất mệt mỏi. Uống rượu vẫn có thể được xem là một trò vui. 

Nhưng nhiều người vui quá hóa buồn, đi ngược lại ước mong ban đầu của người phát minh rượu, đi ngược lại với tinh thần vui chơi. ở anh ta uống rượu không phải là để vui vẻ và hứng thú, mà là đau khổ và hối hận - người vì rượu mà nói quàng nói xiên cũng có, người vì sau khi uống rượu loạng choạng đổ ngã thành thương cũng có, người vì rượu mà mất hết cả đạo đức, bị người đời phỉ nhổ cũng có, người vì rượu mà mắc bệnh cũng có, người vì rượu mà bị mất mạng tại chỗ cũng có, người vì rượu mà tạo nên tai vạ lớn cũng có, người khi đang say rượu đã đáp ứng ký chữ ký của mình, sau? tỉnh lại hối hận mãi không thôi càng có hàng nghìn hạng vạn người. 

Rượu là nguồn gốc của bao nhiêu tai họa! 

Khoảnh khắc chạm cốc, bạn không thể không cẩn thận, không thể không cảnh giác! 

Chớ nên tin những lời nhảm nhí rượu có thể tiêu sầu giải lo, mượn rượu tiêu sầu càng sầu thêm, sao chẳng nói có được mấy phần thực tế. 

Cố nhiên, tất cả mọi đau khổ và ưu sầu của bạn, xét đến cùng đều là sự cảm nhận tâm lý tự mình, bạn cảm thấy đau khổ sẽ là đau khổ, bạn cảm thấy vui vẻ sẽ là vui vẻ. Bạn ưu sầu thì ưu sầu, bạn lạc quan sẽ lạc quan. Uống rượu qúa chén, những kích thích thông qua rượu đối với thần kinh có thể gây nên tác dụng tạm thời làm tê liệt thần kinh, hưng phấn thần kinh. Khoảnh khắc này bạn có thể quên đi ưu sầu và phiền não, khoảnh khắc này bạn có thể tự cảm thấy sung sướng vui vẻ, tựa như cuộc đời lúc này là hạnh phúc tuyệt vời. 

Nhưng, nếu bạn không thật sự có lòng dạ lạc quan độ lượng, chỉ hẹp hòi nhìn lệch về một phía, sau khi tỉnh rượu đau khổ và ưu sầu vẫn như cũ, hơn nữa còn có thể trầm trọng hơn. Nếu như chỉ thỏa mãn cảm giác nhất thời lúc đó, mà lại thường xuyên tìm khoảnh khắc như thế, bạn sẽ trên cơ sở đau khổ vốn có tăng thêm một nấc đau khổ mới say rượu chắc chắn chính là trúng độc ethyl alcohol, một người thường xuyên bị trúng độc ethyl alcohol tất nhiên trí nhớ sẽ giảm sút, trí lực sớm suy thoái, tâm lực sớm cạn kiệt, biến đổi sinh lý tất nhiên dẫn đến biến đổi tâm lý: lòng dạ càng trở nên hẹp hòi hơn, quan niệm dễ thiên lệch, tính tình càng có xu hướng nóng nảy hấp tấp, đau khổ càng đau khổ hơn, buồn rầu càng buồn rầu hơn. 

Phương pháp đúng đắn loại bỏ đau khổ, quên đi nỗi ưu sầu quyết không phải là ở rượu, mà là ở chỗ phải tu dưỡng nhiều tâm tính của mình, bồi dưỡng chí khí của mình rộng rãi độ lượng, làm cho mình thật sự có khí phách tâm lý lạc quan phơi phới. 

Nếu như bạn vốn khiêm tốn cẩn thận có cá tính tốt, một khi ngộ độc rượu tác quái, có thể biến thành bộ mặt hoàn toàn khác, tự tâng bốc mình, huyên thuyên khoác lác, thậm chí gây nên nhiều nỗi bất hạnh. Một khi tỉnh rượu, bạn sẽ hối hận sâu sắc, tạo nên tâm lý tự giày vò đau khổ. Vì sao khổ thế? 

ý của người say không phải ở rượu - tinh thần của rượu vừa đúng lúc bộc lộ. Tinh thần này lại lấy hai hình thái hoàn toàn ngược nhau phản ánh ra: 

- Bạn có thể tin theo ý của người say không phải ở rượu làm mẫu mực khi uống rượu. Bạn, ý không ở rượu, bạn bè tụ tập, gia đình thân thích đoàn viên, hoặc vì lễ tiết xã giao. Chỉ mượn uống rượu làm một vật trợ hứng. Quyết không thể vì rượu mà uống rượu, quyết không thể vì say mà uống rượu. 

- Quả thực có người tuyên bố đời người khó được mấy lần say, đặt đời người ngang hàng với trúng độc rượu, quan niệm về đời người như thế hầu như đứa trẻ con cũng sẽ xem nó là chuyện hoang đường buồn cười. Cái gọi là “khó được” thật ra không đúng, một bình rượu mạnh đã có thể làm cho bọn hay rượu thông thường say lăn, lại thêm cho một tí nữa sẽ có thể làm cho anh ta mê man bất tỉnh, làm sao lại nói là “khó được”? Trên đời có mấy người chết vì say rượu được xem là vĩ đại? 

ý của người say không tại rượu, bạn đang ấp ủ trạng thái tâm lý như thế, dựa trên khả năng chịu được thực tế của mình vốn là ở chỗ vui vẻ uống chút ít, đối với thân thể có lợi không có hại, thì có thể thực hiện thật sự được ý nghĩa “trợ hứng”. Bằng không, bạn cứ khăng khăng với rượu, nhất định phải uống cho đến mức người ngã ngựa đổ mới thôi, nhất định phải uống cho kỳ say, hoặc uống đến mức say mềm bất tỉnh, đối với thân thể có hại chẳng có ích gì, trợ hứng trở thành bại hứng. Nghĩ một đàng làm một nẻo, há chẳng buồn đó sao! 

Một trạng thái khác của ý người say không tại rượu biểu hiện thành một trò chơi độc ác - mời rượu, cứ khăng khăng một mực mời rượu, mời không được bắt tay đổ, một người đổ bạn không uống thì mấy người hợp sức lại đổ. Càng ở những nơi thô tục dã man, trò chơi độc ác này càng tệ hại. Người khăng khăng mời rượu thì hoặc là người say, bản thân anh ta cũng đã hơi say, cũng có thể đã say nhiều, lúc này hầu như để biểu thị hào khí của anh ta, tỏ ra cùng say với bạn, cùng vui với bạn, đồng tâm, đồng đức với bạn đến cùng. Lúc này hầu như đột nhiên bạn đã thành người bạn sinh tử của anh ta. Anh ta mời rượu thật ra không ở bản thân rượu, anh ta thật ra không biết lo bạn uống rượu sẽ có tổn thất và không thích hợp gì mà là một hành vi không có lý trí hỗn loạn. Có nhiều người mời rượu bản thân họ thật ra chưa say hoặc chỉ có một chút nóng đầu, hoặc căn bản chính là người tỉnh, việc mời rượu càng không phải ở bản thân rượu, họ chỉ là muốn mượn rượu để đổ cho bạn say, để rồi vui vui vẻ vẻ thưởng thức trạng thái say của bạn - đây là tâm lý nghịch ngợm. Nếu bạn say đến mức nói năng lung tung lên, hát tướng lên, cười rống lên, khoa tay múa chân, họ trông thấy càng vui hơn, mục đích càng đạt. Có thể bạn say đến mức nôn mửa, hoặc cần phải dời chỗ đi nghỉ ngơi thì họ sẽ có thể thất vọng lớn. Bạn đã phụ lòng mong muốn của họ đem bạn ra làm trò cười. Lại còn có người mời rượu trong lòng mang một mục đích đặc biệt, ý mời rượu không phải là ở rượu, họ muốn chuốc rượu say cho bạn để rồi trong lúc bạn hưng phấn say rượu đáp ứng những yêu cầu không chính đáng của họ. 

Ðứng trước các loại người say rượu trên, trước cốc rượu, bạn phải hành động ra sao kiềm chế như thế nào? Việc này thể hiện bạn có sức tự kiềm chế đến đâu. Nếu tự biết sức rượu của mình không thắng, bạn phải kiên trì giữ đến cùng quyết không nhận thì sẽ là thắng. Bất kể là lời khuyên mời uống rượu như thế nào đều không nghe, mặc anh ta quấy rầy, bạn không làm theo anh ta thì là thắng, say lăn ra chính là thất bại. Nếu như các bạn say tự tay đổ rượu cho bạn, bạn gắng có thể không cần nể nang (họ tự tay đổ rượu cho bạn đã là không nể nang rồi) gào lên một tiếng thật to, vứt vỡ một cái bát xong sẽ kiềm chế lại cũng có thể được. Dù thế nào phải giữ một điều, quyết không thể trở thành người bị rượu đầu độc. Một người thích rượu tham chén, một người thích được gọi là anh hùng trên tửu trường không có khả năng tự kiềm chế được như vậy. 

Bạn có thể sẽ nói, việc gì cứ phải khăng khăng không tiếp nhận, vì mỗi việc uống rượu mà phải làm đến nỗi không thoải mái? Nhưng những người tỉnh táo đều hiểu rõ, mọi người sau khi tỉnh rượu đều hiểu rõ, làm không thoải mái trước tiên là những người khăng khăng cố ý đổ rượu chứ không phải là người khăng khăng không nhận.