Những điều thiết yếu chúng ta nên đầu tư cho mình (P3)

Đây là phần thứ 3 trong loạt bài viết: Những điều thiết yếu chúng ta nên đầu tư cho mình. Trương mục đầu tư tiếp theo đó là Giáo dục.

GIÁO DỤC

Chúng ta có xu hướng nhầm lẫn giữa học tập với giáo dục. Giáo dục là một trò chơi hữu hạn. Bạn hoàn thành một khóa học, một chương trình học với rất nhiều cấp độ, lấy bằng tốt nghiệp và chuyển sang cấp độ và chương trình tiếp theo. Còn học tập là một trò chơi vô hạn. Nó tiếp tục sau khi bạn hoàn thành trò chơi giáo dục chính thức của bạn trên ghế nhà trường.

Mặc dù tình hình giáo dục hiện nay còn nhiều bất cập, nhưng không vì thế mà chúng ta coi thường những giá trị mà nó mang lại. Thiết nghĩ, đó là một quá trình mà bất kỳ một đứa trẻ nào cũng nên được đầu tư. Còn chúng ta, vì sao nên đầu tư vào giáo dục?

Có 2 hình thức giáo dục phổ biến: tự giáo dục và giáo dục chính quy.

1/ Tự giáo dục

Là hình thức cam kết với bản thân thực hiện các thói quen để không ngừng gia tăng kiến thức (Chuyên môn hoặc tổng quát). Lẽ thường là chuyên môn liên quan đến nghề nghiệp, sự nghiệp của mỗi người.

Ví dụ như bạn là một người đầu bếp, thì việc tham khảo các sách nấu ăn, tìm kiếm các bài viết chuyên về nấu ăn, đăng ký các kênh về ẩm thực,...

Ngoài ra, bạn có thể tự trau dồi bằng cách tham gia các hội nhóm liên quan đến ngành nghề bạn đang tham gia. Các chuyên gia cùng lĩnh vực thì tốt hơn là bạn bè đông-tây cứ xin chào rồi lại goodbye ngay sau đó.

Bạn yêu thích kinh doanh làm giàu, thì các lĩnh vực bạn quan tâm thường là tài chính, luật, kinh doanh, các tạp chí kinh tế,...và khởi nghiệp.

Dù bạn là ai, làm gì hay địa vị ra sao thì quá trình tự giáo dục là không thể thiếu. Tự giáo dục là sự đòi hỏi bản thân phát triển chuyên môn nào đó, còn tự học, nó chỉ là sự nhận thức và rút tỉa kinh nghiệm sống, tràu dồi cách phổ quát. Tự giáo dục đóng vai trò then chốt giúp chúng ta đào sâu và thành công hơn trong một lĩnh vực nhất định.

Bằng cách đầu tư đúng số lượng thời gian và nguồn lực, bạn có thể tự cung cấp cho mình một nền giáo dục không chính thức để đưa bạn ra khỏi tình trạng thiếu ổn định và vươn tới những thành tựu mới. Với tốc độ mà thế giới đang thay đổi, khả năng học hỏi sẽ là điều thiết yếu cho sự sống còn của chúng ta trong tương lai.

Sách: Dù cho tiến bộ khoa học kỹ thuật có đến đâu, Internet có phát triển thế nào, sách điện tử có nhiều bao nhiều và các công cụ hỗ trợ đọc sách có tối tân thế nào, thì việc đọc sách truyền thống cũng khó mà mất đi. Bạn có thể thử đọc một cuốn sách bất kỳ và so sánh những gì mình cảm nhận được khi đọc sách điện tử. Ngày nay, chúng ta có thêm hình thức sách nói, nhưng thú thật, tôi đã bỏ rất nhiều thời gian và nghe khá nhiều, nhưng những gì tôi học được thì chẳng bao nhiêu. Ngay cả khi tôi nghe đi nghe lại chúng hằng ngày, thật nhàm chán và thấy phiền khi nó gợi lên hình ảnh một bà vợ cứ càm ràm người chồng khi ông ta uống rượu say khi trở về nhà.

Đọc sách thì không vậy. Khi bạn tình cờ thấy một cuốn sách ưng ý, bạn mang nó về nhà với niềm hân hoan và trong đầu luôn tràn ngập những dự định cho cuốn sách đó. Về nhà, bạn ngồi đâu đó và bắt đầu lật từng trang và ngốn từng chữ. Thật hấp dẫn, bạn quên ăn quên ngủ cho đến khi đọc xong... Những cảm hứng sau đó liên tục phát sinh trong lòng bạn, bạn muốn làm gì đó,... bạn hài lòng và muốn đọc nhiều hơn.

Đó là lý do vì sao tôi thích đọc sách và không bao giờ từ bỏ thói quen này. Khi bạn đọc sách, tác giả ngoài giới thiệu nội dung, họ còn dạy bạn quy trình và cho bạn thấy quá trình hình thành nên cuốn sách. Đặc biệt, những cuốn sách cũng làm gia tăng và phong phú vốn từ của bạn. Nói chung, bạn học được rất nhiều, hưởng lợi rất nhiều từ việc đọc sách. Còn với sách điện tử hay những bài viết, dù có tâm huyết và hấp dẫn đến đâu, nó chỉ là những chỉ dẫn, đôi khi nó dẫn bạn đến những thứ bạn cần, nhưng phần đa nó làm bạn cảm thấy "hoang mang" thêm với quá nhiều luồng thông tin, rất có thể một trong số đó chi phối đến quan điểm của bạn. Hãy tỉnh táo!

Sách tuyệt vời ở chỗ chúng có chi phí thấp và tạo ra ROI rất cao. Bạn có thể mua chúng rẻ tiền trên Amazon, hoặc kiểm tra chúng miễn phí từ thư viện địa phương của bạn.

Làm thế nào để bạn đọc nhiều hơn?

Đọc càng nhiều, tôi càng ít phân biệt sách, ngoại trừ sách chuyên môn, còn lại tôi phân sách thành 2 loại: một là loại dễ đọc, hai là không dễ đọc.

+ Các sách dễ đọc có thể kể đến là các sách Best Seller như Hạt giống tâm hồn, truyện ngắn, sách ký sự,... chúng thường là sách mà đa phần mọi người đều dễ dàng đọc và không phải tư duy nhiều. Ngôn từ loại sách này không phức tạp, dễ đọc và dễ hiểu, thậm chí có thể đoán được nội dung, tình tiết sau đó và cái kết.

+ Sách khó đọc hầu hết là sách chuyên về một vấn đề nào đó. Độ dày sách từ 200 trang trở lên. Ngôn ngữ phong phú và chuyên môn hóa. Phải có trình độ nhất định thì mới có thể đọc hiểu. Nói chung, thể loại sách này không dễ đọc, không thể cầm mà ngồi đâu cũng có thể đọc, và không phải đọc một hay vài lần là có thể nắm bắt hết được. Đa phần loại sách này được nghiên cứu kỹ và cực kỳ chi tiết. Nó thực sự là loại sách bạn nên đọc, dù nó chẳng dễ đọc chút nào. Cần một quá trình để thẩm thấu loại sách này. Nhưng đổi lại, bạn sẽ học hỏi được rất nhiều và nâng cao trình độ lẫn kiến thức của bạn, nâng cao luận điểm và củng cố kiến thức của bạn hơn.

Có rất nhiều lời khuyên cho bạn về thời gian và số lượng sách nên đọc trong một tháng, một năm. Còn tôi, những luận cứ ấy chỉ là tương đối. Tôi không đề cao số lượng, bởi tôi không quan tâm đến số sách mình đã đọc là bao nhiêu. Điều quan trọng hơn cả là cuốn sách ấy có thực sự đáng để tôi đọc, và khi đọc hết rồi nó có hữu hiệu để tôi "thực hành" hay không? Một cuốn sách hay là một cuốn sách đáp ứng được nhu cầu của người đọc. Nó có ích với bạn nhưng nó không hữu dụng với tôi, thì đối với tôi, nó chỉ là một cuốn sách bình thường. Nhưng một cuốn sách giúp tôi khai thông những vướng mắc, làm sáng tỏ những vấn đề tôi gặp phải hay mang đến cho tôi nhiều hiểu biết thì cuốn sách đó tôi cho là hay. Tiểu thuyết Trăng Non là một ví dụ, tôi không thích tiểu thuyết thì dù cả thiên hạ khen nó hay nhưng với tôi là vô nghĩa. Với bạn cũng vậy, tôi nói một cuốn sách hay không có nghĩa là nó cũng hay với bạn. Thế nên, mỗi người cần có một quan điểm chủ quan về cái gọi là "một cuốn sách hay".

Tuy vậy, cũng như một việc làm, đọc sách cũng cần có mục tiêu và quá trình. Cách dễ nhất là chia nhỏ sách thành các phần nhỏ nhất và đảm bảo những phần nhỏ đó bạn có thể nắm bắt được nội dung nó truyền tải và giữ nó thông suốt cho đến những trang cuối cùng. Ngay cả khi bạn đọc 10 trang một ngày, nếu bạn làm việc đó nhất quán, bạn sẽ dễ dàng phát triển thói quen đọc sách.

2/ Tham gia các khóa giáo dục chính quy

a) Đào tạo

Không phải ai trong chúng ta cũng đều được đến trường. Rất nhiều người phải bỏ dở giữa chừng sự học khi đang tuổi đến trường. Và cũng không ít người chưa biết bao giờ mới tốt nghiệp phổ thông. Dù ở trường hợp nào, thì cũng nên sớm hoàn thiện. Nền tảng của việc đào tạo là cung cấp cho bạn những kiến thức nền tảng. Mặc dù tính nhồi nhét và phổ quát của nó không được đánh giá cao, nhưng nó thực sự cần thiết.

Là bậc làm cha làm mẹ, bạn phải dạy con, nếu bạn không biết chữ thì bạn dạy thế nào. Con cái bạn đang ở thời đại của số hóa và các thiết bị thông minh ngày càng nhiều hơn. Nếu bạn không đủ khả năng học hỏi và hiểu biết, bạn dễ dàng mất kiểm soát và tầm ảnh hưởng đến chúng. Hậu quả lớn nhất là bạn "mất con" lúc nào không hay. Nhẹ hơn thì mặc chúng muốn làm gì thì làm, đôi khi bạn tức giận chúng nhưng mặt khác lại ủng hộ chúng, và cứ luẩn quẩn trong cái vòng giải quyết vấn đề của con cái.

Nền tảng giáo dục cũng cung cấp cho bạn cái nhìn phổ quát về thế giới quan. Nó cũng cung cấp một nền tảng luân lý chuẩn mực giúp mọi người nâng cao ý thức với bản thân và cộng đồng. Bạn không thích nhìn thấy rác ở những nơi bạn đến, mọi người cũng vậy nhưng ít ai đủ can đảm cúi lưng lượm chúng và để chúng vào nơi mà chúng nên ở. Kết quả, dù chẳng ai thích nhưng chúng ta phải sống chung với phế thải. Ngày nay, khi một thế hệ được giáo dục, họ ý thức hơn thì vấn đề rác không còn lung tung khắp nơi như trước nữa. Chúng ta có nhiều nơi xanh-sạch-đẹp hơn. Đó là một tín hiệu đáng mừng và tin tưởng vào một tương lai tốt đẹp hơn. Mặt khác, vấn nạn ô nhiễm môi trường cũng trầm trọng hơn, nếu không có trình độ thì làm sao mà cộng đồng thế giới có thể đồng lòng đồng chí góp phần hạn chế.

Có quá nhiều những mặt tích cực đến từ giáo dục. Đó chỉ là một trong rất nhiều lý do để các quốc gia đầu tư vào giáo dục. Đó cũng là động lực để các nước ngày càng có xu hướng đầu tư vào giáo dục nhiều hơn.

b) Các khóa học

Hiện nay có rất nhiều khóa học được quảng cáo khắp các con đường. Các trung tâm ngày một nhiều hơn. Trên internet, các trang và các mẩu quảng bá xuất hiện bất kỳ đâu với đủ loại mức phí. Bạn có nhiều hơn những sự lựa chọn. Điều cốt lõi là khi tham gia các khóa học, bạn có được những gì bạn cần, bổ sung những gì bạn thiếu, góp phần cải thiện kỹ năng để ngày càng hoàn thiện và thành công hơn trong ngành nghề của mình.

c) Cộng đồng chia sẻ trực tuyến

Trong nhiều tháng liền của năm 2017, tôi dành phần lớn thời gian rảnh rỗi của mình để tham gia các cộng đồng mạng, truy tìm nhiều Website có quan điểm độc lập ở đa lĩnh vực. Trong đó, tôi tìm hiểu chuyên sâu về các lĩnh vực tâm lý, giới tính, hôn nhân & gia đình. Tôi cũng tìm thấy nhiều điều mới mẻ, các xu hướng mới trong lĩnh vực Marketing, kinh doanh, kiến trúc và tài chính là những lĩnh vực liên quan đến ngành nghề hiện tại của tôi. Thật không may, những điều tôi tìm được đều đến từ các Website, Blog nước ngoài chứ không phải các Website có ngôn ngữ Tiếng Việt. Đa phần các Website Việt đều có nội dung tương tự cứ như chúng được sao chép và nhân bản, hoặc các trang này phần lớn đều là dịch lại.

Tôi cảm thấy người đọc bây giờ chú trọng đến chuyên môn, chuyên sâu nhiều hơn là đa lĩnh vực. Bản thân tôi cũng vậy. Tôi không thể biến M21love đa dạng và phong phú nội dung cách chung chung như trước nữa. Vì thế nên tôi chuyên sâu hơn trong lĩnh vực thuộc về thế mạnh của tôi. Nó đôi khi phản ánh quan điểm của tôi về các vấn đề, có khi đó là những gì tôi học được và muốn chia sẻ lại. Thông thường là những gì tôi trích dẫn và có nguồn tham khảo ở cuối mỗi bài viết.

Không quá khi tôi nói rằng, từ khi tôi viết M21love, những giá trị và thông tin tôi nhận được đã vượt xa và xóa nhòa phần lớn những tấm bằng tôi có được trong phần lớn thời gian tôi được giáo dục ở nhà trường trước đó.

Đây chỉ là một vài trong số những điều tôi đã học được.

- Tôi có những nguồn thông tin đa chiều và hữu ích đến từ các chuyên gia trên toàn thế giới. Họ dạy tôi cách hoàn thành các mục tiêu và chuyên nghiệp hơn trong lĩnh vực nghề nghiệp của mình.
- Tôi học được cách thay đổi tư duy của mình từ câu chuyện của những tên cướp ngân hàng.
- Tôi cũng học được cách tư duy tích cực và định hình nó như "linh đạo" xuyên suốt cuộc đời còn lại.
- Tôi cũng ý thức hơn với sự đối thoại và tầm quan trọng của việc kết nối. Nó tạo cảm hứng và động lực để tôi làm việc với mọi người.
- Tôi cũng học được cách yêu thương cách vô vị lợi, biết quan tâm và ưu tiên cho những gì quan trọng hơn cả với mình.
- Và mỗi ngày, danh sách ấy cứ tiếp tục dài thêm.

Thời đại mà chúng ta đang sống đã-đang và còn mở ra rất nhiều cơ hội để mỗi người lựa chọn phương cách giáo dục phù hợp với mình. Chưa bao giờ việc tự giáo dục và đào tạo thuận lợi hơn. Đó là một khoản đầu tư đáng để chúng ta suy xét và đáng để đầu tư cho chính mình. Chỉ khi nào chúng ta xem nó là yếu tố thiết yếu để thành công và để đổi đời, khi ấy bạn mới thực sự trải nghiệm được cảm giác của một người thành công đích thực, một người đầu tư khôn ngoan và thành công.