Vì sao nói thế giới đang rơi vào vòng xoáy khủng hoảng tài chính tồi tệ nhất trong lịch sử?

Vì sao nói thế giới đang rơi vào vòng xoáy khủng hoảng tài chính tồi tệ nhất trong lịch sử?

Gần đây, IMF thừa nhận rằng thế giới đang bước vào một cuộc khủng hoảng kinh tế - tài chính tồi tệ nhất trong 100 năm qua, và cái giá phải trả sẽ đắt đỏ hơn nhiều so với các cuộc khủng hoảng trước, bởi nó cùng một lúc hội tụ 3 hiện tượng không mong muốn trong kinh tế học: bong bóng nợ khổng lồ- “Voi trắng”, suy giảm tăng trưởng do yếu tố chu kỳ - “Tê giác xám” và dịch bệnh - “Thiên nga đen”.

Voi trắng - Bong bóng nợ kỷ lục

Hiện tượng này đã xuất hiện ở cả khu vực công và khu vực tư trên khắp toàn cầu từ trước đại dịch viêm phổi Vũ Hán. Điều này cũng giống như con voi trắng bước vào căn nhà của bạn vậy. Nó làm bạn không thể thở và cũng không kịp xoay sở.

Các chính phủ và chính trị gia đã thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ và tài khóa quá mức trong suốt 1 thập kỷ qua. Các ngân hàng trung ương đua nhau áp mức chính sách lãi suất điều hành 0% hoặc lãi suất âm, nới lỏng định lượng, giảm thuế và chạy đua đầu tư cơ sở hạ tầng. Dù vậy, kinh tế vẫn tăng trưởng thấp, lạm phát thấp.

Dòng vốn giá rẻ được ồ ạt đẩy vào thị trường trên toàn cầu trong một thập kỷ qua. Khi nền kinh tế thực không hấp thụ hết, phần dư thừa sẽ trở thành tiền đầu cơ vào thị trường tài sản có rủi ro cao như thị trường bất động sản (BĐS), thị trường cổ phiếu… Kết quả là, nợ công, nợ vay nước ngoài quốc gia công và tư trên khắp toàn cầu tăng mạnh…

Theo công bố của Viện Tài chính quốc tế IIF, khối nợ toàn cầu ngày một mở rộng và liên tiếp đạt kỷ lục: nợ gấp 3,22 lần số tài sản làm ra trong 1 năm. Trung Quốc và Mỹ là hai con nợ lớn nhất của thế giới, chiếm hơn 60% mức tăng trưởng nợ toàn cầu năm 2019. Nợ của các nền kinh tế đang phát triển đạt mức cao nhất mọi thời đại, chiếm tới 168% GDP, tương đương khoảng 55 nghìn tỷ USD, do chi phí vay cực kỳ thấp.

Tuy nhiên, điều đáng lo ngại nhất là bong bóng nợ BĐS và hệ thống tài chính “cực kỳ liều lĩnh” của nền kinh tế Trung Quốc. Nếu Trung Quốc xảy ra vấn đề thì hệ thống tài chính thế giới sẽ phải gánh chịu một cơn địa chấn lớn hơn nhiều so với cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.

Ngoài ra, Ý cũng là mối lo ngại lớn về rủi ro đổ vỡ nợ công. GDP của Ý tăng trưởng âm trong nhiều năm, các ngân hàng cần tới hàng chục tỷ EURO để giải cứu, tỷ lệ thất nghiệp cao, và chính trị bất ổn làm nợ công gia tăng nhanh mà không mang lại hiệu quả kinh tế đáng kể… Nếu nền kinh tế Ý đổ vỡ, các quân cờ domino kinh tế khác của cộng đồng Châu Âu khó có thể tiếp tục đứng vững.

Từ cuối năm 2019, IMF cũng cảnh báo nợ doanh nghiệp một số nền kinh tế lớn đã quá rủi ro, có thể gây ra tổn thất 19 nghìn tỷ USD nợ xấu cho năm 2020.

Giờ đây điều này không còn là cảnh báo nữa, vì khối nợ này không thể không vỡ.

Tê giác xám - Sự suy thoái kinh tế rõ nét

Khi suy thoái đi kèm với bong bóng nợ, suy thoái sẽ bơm thêm áp suất vào quả bóng nợ và làm nó nổ tung.

Tăng trưởng GDP toàn cầu và cả các nền kinh tế lớn đều suy giảm và lạm phát cực thấp bất chấp một lượng tiền khổng lồ bơm ra kích thích nền kinh tế. Tăng trưởng toàn cầu không cải thiện đáng kể từ năm 2012, và đến năm 2019 chỉ tăng 2,9%, cho thấy xu hướng nền kinh tế gặp suy giảm tăng trưởng mạnh mẽ kể từ năm 2017 trên toàn cầu.

Thiên nga đen - Đại dịch viêm phổi Vũ Hán lan khắp toàn cầu

Thiên nga đen là nỗi kinh hoàng của mọi nhà đầu tư và chính phủ, vì khi ấy nền kinh tế sẽ gặp phải sự hoảng loạn, trong khi chính phủ không biết phải làm gì để ngăn chặn nó.

Đại dịch viêm phổi Vũ Hán nghiêm trọng hơn nhiều so với các thiên tai khác, vì không thể chắc chắn về thời điểm kết thúc của nó, cũng như chưa thể đo lường được quy mô tổn thất nếu đại dịch tiếp tục lan rộng, kéo dài thêm… “Thiên nga đen” lần này làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, cầu tiêu dùng lao dốc, giá dầu rơi tự do… Mọi yếu điểm của chính sách “toàn cầu hóa” bộc lộ rõ nét.

Virus Corona Vũ Hán thực sự là hiện tượng kinh tế “thiên nga đen” đáng sợ nhất của thế kỷ.

Một đại dịch như cúm Tây Ban Nha, đã giết chết khoảng 50 triệu người trong giai đoạn 1918-1920. Theo tính toán của chuyên gia, đại dịch đó làm giảm sản lượng kinh tế toàn cầu ngày nay khoảng 3.000 tỷ USD. Ngay cả dịch bệnh tương đối nhẹ như vậy cũng có thể gây thiệt hại lên tới hơn 2% GDP.

Do đó, với “thiên nga đen” virus Corona Vũ Hán, “voi trắng” nợ toàn cầu, “tê giác xám” suy thoái kinh tế cùng hội tụ, thì sự “tàn khốc” của cuộc khủng hoảng tài chính - kinh tế lần này có lẽ sẽ trở thành một dấu mốc lịch sử không thể nào quên.

{full_page}