“New Age” – Âm nhạc cho tâm hồn thanh tịnh

Nếu bạn thường nghe nhạc với chương trình Windows Media Player, chắc hẳn bạn biết đến thể loại nhạc này. Cách đây một thập niên, hay hơn một chút, bạn sẽ thấy có rất nhiều bài hát thể loại này; có thể kể đến như My heart will go on, On my way home, Ave maria,... và mới gần đây là một ca khúc ít ai mà không biêt Song From A Secret Garden.

Dưới đây là bài viết của Lê Gia Cường, một kẻ “cuồng âm nhạc” với nhiều viết về âm nhạc trên Cóc đọc. 

Mở đầu

Có lẽ đối với rất nhiều người, “âm nhạc” là một trong những từ nhiều màu sắc và gợi nhiều cảm xúc nhất. Nhắc tới hai chữ “âm nhạc”, mỗi người chắc chắc sẽ có những liên tưởng khác nhau về chúng. Trong khi Celine Dion và Westlife là những cái tên của dòng nhạc Pop thì một số fan hâm mộ đương đại của Bach và Beethoven lại nhìn lên cái gọi là “Popular Music” với ánh mắt coi thường và gìn giữ cho mình sự kiên nhẫn đầy mộng mơ của dòng nhạc Classical. Cùng lúc, các tín đồ Electronic ít nhiều vẫn là những kẻ ngoài cuộc, theo đuổi một dòng nhạc cá tính nhưng cũng không kém phần giai điệu.

Vậy điều gì xảy ra khi người ta đem những dòng nhạc nói trên và rất nhiều dòng nhạc khác trộn với nhau, và quan trọng hơn hết, là giữ cho đứa con lai này một chút “originality” – tính “nguyên bản” và “sáng tạo,” trái ngược với những Paul Mauriat và Richard Clayderman – những người đơn thuần chỉ “Pop hóa Mozart” hoặc “Chơi Pop không lời?”

Câu trả lời là dòng nhạc Tuổi Mới, hay còn gọi là New Age.

Bối cảnh

Nhắc đến âm nhạc New Age thì trước hết phải nhắc tới phong trào tâm linh mang cùng tên với nó – phong trào New Age bắt nguồn từ nửa sau của thế kỉ 19. Chịu ảnh hưởng của cả tâm linh phương Đông và phương Tây, phong trào này nhắm tới mục đích tạo cho con người một cảm giác “hòa hợp”, giữa cơ thể và tâm hồn, giữa khoa học và tôn giáo, với mục đích cuối cùng là nuôi dưỡng cho con người một “cơ thể” vẹn toàn và hòa hợp với vũ trụ. Điều này nói lên ít nhiều về âm nhạc New Age: đó là thứ âm nhạc “thanh bình” với mục đích tạo ra cảm hứng, sự lạc quan và bình yên cho tâm hồn.

Còn về lịch sử dòng nhạc này, xin được nói thật ngắn gọn: với các “tiền nhân” đến từ các dòng nhạc khác nhau như Mike Oldfield và Brian Eno, New Age được coi là chính thức ra đời năm 1975 với Album Spectrum Suite của Steven Halpern. Năm 1981, cái tên “New Age” chính thức được áp dụng cho dòng nhạc rất mới mẻ này. Sau khi được “phát hiện” và tuyên truyền bởi các đài phát thanh và các hãng đĩa, dòng nhạc New Age tiếp tục phát triển như một dòng nước ngầm cho tới tận ngày hôm nay – rất nhiều tín đồ nhưng chưa thật sự có một thành công đột phá nào vào thị trường chính thống cả.

Dĩ nhiên, những dòng chữ trên đây có thể là hoàn toàn xa lạ với bạn. Vậy những cái tên Secret Garden, Yanni, Yiruma thì sao? Nếu bạn biết đến những cái tên (quen thuộc) này, thì chúc mừng, rất có thể bạn đã là tín đồ của dòng nhạc thanh tịnh này trước khi bạn biết tới tên của nó.

Đặc điểm và các nghệ sĩ tiêu biểu

Sở dĩ phải xếp cùng “đặc điểm” và các “nghệ sĩ tiêu biểu” vào với nhau bởi vì thực sự dòng nhạc này gần như không hề có “đặc điểm” nào cả. Ngoài 3 nguồn ảnh hưởng lớn nhất là nhạc cổ điển, Pop đương đại và nhạc điện tử như đã nói ở trên, tất cả các nghệ sĩ “New Age” đều chỉ tựu chung lại dưới một mái nhà duy nhất do cảm xúc mà thứ âm nhạc của họ mang lại cho người nghe (yên bình). Ngoài ra, âm nhạc của họ có thể nói là khác nhau một trời một vực, và nhiều lúc, chỉ có duy nhất Classical, Pop hoặc Electronic hiện hữu trong một bản nhạc mà thôi.

Trước hết hãy nhắc tới những nghệ sĩ New Age chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của nhạc cổ điển. Nổi tiếng nhất có lẽ là Sarah Brightman – một ca sĩ có thể xếp vào loại hình “bán cổ điển” với giọng ca nửa pop, nửa opera. Ít nổi tiếng hơn rất nhiều là nghệ sĩ Piano của Đài Loan: Lin Hai – người có thể nói đã “Pop hóa” Chopin với tài năng và giai điệu của riêng mình. Và nếu bạn là người yêu thích Piano thì New Age thực sự là một mỏ vàng dành cho bạn, với những nghệ sĩ như Kevin Kern, The Daydream, Yiruma và Yanni. Bên cạnh đó, những nhạc cụ cổ điển cũng tìm được chỗ đứng vững chắc trong New Age, ví dụ như tiếng đàn violin trong âm nhạc của Secret Garden hoặc tiếng đàn Harp của Andreas Vollenweider.

Còn về Electronic? Trước hết có thể nhắc đến ban nhạc Enigma với Album kinh điển MCMXC A.D. – sự kết hợp giữa dàn thánh ca nhà thờ và các nhạc cụ điện tử đạt được 61 đĩa bạch kim trên toàn thế giới. Era – một ban nhạc nổi tiếng khác đến từ Pháp, cũng đi theo con đường này. Cũng không thể không nhắc tới nhà soạn nhạc tài ba Kitaro đến từ Nhật Bản với những âm thanh điện tử không hề tạo ra cảm giác xa lạ ở người nghe nhạc.

Cuối cùng là những nghệ sĩ chịu ảnh hưởng của các dòng nhạc khác: Clannad và Enya kết hợp âm nhạc dân gian Celtic của Ireland với màu sắc New Age; William Ackerman kết hợp acoustic guitar với các nhạc cụ hiện đại; Paul Winter và cây đàn saxophone, cũng như những cựu binh Peter Gabriel và Mike Oldfield của dòng nhạc Prog Rock...

Thay lời kết

Trong khi Pop mang đến cho bạn niềm vui không cần suy nghĩ (mindless fun), Rock mang lại quá nhiều dằn vặt và chống đối, và khi bạn đã nghe lại cả 1 tỉ lần “Four Seasons” của Vivaldi mà vẫn không hình dung ra được 4 mùa nó méo tròn như thế nào, tại sao không thử nghe New Age? Thứ âm nhạc này có đủ chiều sâu cho bạn chiêm nghiệm, và cũng đủ giai điệu để bạn có thể hòa mình theo và quên hết mọi thứ. Hi vọng, với bài viết này, Chú Khủng Long Nhỏ Bé đã giúp bạn bắt đầu một con đường mà một khi bắt đầu đi, bạn không phải nhìn lại.

Little Dinosaur(Theo Cóc đọc số 44, 7/2012)