Thư thứ 7:
HÃY KHEN CHÀNG THẬT TUYỆT
Kim Loan con thân mến.
Ba không nhớ đã kể cho con nghe bài luận của một nữ sinh chưa? Đề tài là: “Làm thế nào để hôn nhân được thành tựu?” Bài đó như sau: “Tôi đoán là hôn nhân được thành tựu khi hai người yêu nhau đúng cách, hoặc yêu đầy đủ, hoặc cái gì đó. Tôi nghĩ rằng nếu muốn làm cho hôn nhân được thành tựu hạnh phúc, người ta phải luôn cư xử với nhau như bạn, phải lịch sự, và những việc tương tự như vậy.”
Con thấy chưa? Khi hai cô cậu còn là người yêu, họ thường nghĩ đủ mọi cách để làm đẹp lòng nhau. “Tôi làm sao cho chàng vui lòng đây?” hoặc “Tôi không hiểu nàng có thích như thế không?” Đó là những câu hỏi thường gặp trên môi miệng những người tán tỉnh nhau.
Cặp vợ chồng nào khôn ngoan chính là họ biết tiếp tục dùng những lời biểu lộ tình yêu như vậy trong cuộc sống lứa đôi, và còn phải tăng thêm theo thời gian nữa. Ba không chủ trương là chỉ có lời nói suông thôi. Nhiều khi những cử chỉ và hành động còn “nói” lên được tình cảm sâu xa hơn. Một cử chỉ âu yếm đúng lúc, dù trong yên lặng, truyền cảm hơn là những lời nói ầm ĩ.
Nhưng phần nhiều vợ chồng không bao giờ đạt tới tột đỉnh đó. “Họ hết ve vãn nhau rồi”. Đôi khi việc đó xảy ra ngay khi mới cưới. Thường thì tình trạng bắt đầu từ từ khi họ không còn quan tâm đến nhau.
Con hãy nghe lời ba kể lại một kinh nghiệm mới đây. (Ba ghét kể mấy chuyện nầy lắm, vì như thể là để lộ chân tướng của con người xác phàm do bụi đất. Nhưng thôi, phải nhìn thẳng vào vấn đề!) Một sáng chủ nhật kia, ba rời khỏi tòa giảng thật sớm. Giao phần kết thúc nghi lễ cho vị mục sư phụ tá, ba vội lên lầu hai, lên phòng chú từ giữ nhà thờ. Cửa sổ nhà chú nhìn xuống bãi đậu xe. Ba muốn quan sát đoàn tín đồ ra về.
Điều mà ba muốn quan sát đó là đếm xem có bao nhiêu người chồng còn biết chờ vợ cùng ra về.
Chắc chắn trăm phần trăm là họ điều làm như thế khi còn là tình nhân. Thế mà giờ đây hình ảnh tươi đẹp đó đã phai nhòa rồi!
Bản kiểm kê cho biết: Trong mười người chồng thì chỉ có ba người chờ vợ cùng ra về. Còn đối với bảy người kia, thì dường như đã hết rồi, dường như nhờ kết hôn với các ông khỏe mạnh, mà các bà có thể tự lo việc đi về.
Họ đều là những người tốt cả, nhưng họ mắc phải lỗi lầm thường gặp: “Họ hết ve vãn nhau rồi!”
Đây là câu hỏi quan trọng: Cuộc hôn phối của con tăng hay giảm trong việc đưa duyên nho nhỏ, là thứ sẽ làm cho cuộc tình tiếp diễn, hay chỉ là một cuộc phối ngẫu tầm thường khác? Con trả lời được hay không là tùy ở đâu nói dẫn ý của cô nữ sinh: “Phải lịch sự và những việc tương tự như vậy!”
Dĩ nhiên việc nhấn mạnh đến “hành động” không có nghĩa là làm giảm tầm quan trọng của việc lựa lời mà nói đúng lúc đâu. Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau là một phương thuốc ít tốn kém nhất. Những lời nói ấy cũng tàn lụn mau chóng nếu con không để ý luyện tập mỗi ngày.
Nếu con đến gõ cửa mỗi nhà trong xóm và hỏi những người vợ hoặc chồng xem họ không còn được khen nữa từ bao lâu rồi, con sẽ rất đỗi ngạc nhiên. Thực tế là nhiều cặp vợ chồng như đã đặt một màng chắn lời khen lại, không cho lời nói dịu dàng đi qua đôi môi của họ. Thế mà “lời nói chẳng mất tiền mua”, nó làm cho cuộc sống dễ thở hơn và tâm hồn vui hơn nhiều.
Một buổi tối kia trong khi hội thảo với các ông, ba nhớ tới con, nên xin những hội thảo viên phát biều cảm tưởng về đề tài: “Lời khen của vợ có ý nghĩa gì đối với tôi”. Con thử đọc sau đây một vài cảm nghĩ trích từ minh định của trên bốn mươi người.
“Lời khen ư? Bạn dám đánh cuộc à! Nó giống như anh chàng văn sĩ nào mới viết đây: Tôi đem thức ăn về, nàng thêm gia vị vào”.
“Tôi thiết nghĩ lời khen tặng nhau là một trong những vấn đề quan trọng nhứt trong hôn phối. Khi nào nàng khen tôi, tôi cảm thấy như nàng đang đúc một chiếc khuôn rộng hơn. Tôi phải cố gắng để lớn lên cho vừa chiếc khuôn đó.”
“Vợ tôi là người khích lệ tôi nhiệt thành hơn hết và là động lực thúc bách tôi hơn cả.”
Lời đẹp đó chớ, phải thế không? Ước gì con cũng sẽ được như vậy! Nhưng để cho hình ảnh được đầy đủ, ba viết thêm ít câu bi quan của những người khác.
“Tôi mở quán bán hàng, còn vợ tôi thì làm tôi nhớ lại hình ảnh những bà dậm chân bình bịch trong quán để kiếm ông chủ”.
“Vợ tôi không bao giờ khen tôi cả. Thỉnh thoảng tôi có cảm tưởng như nàng đang bảo tôi: Tôi lạy ông, xin ông đừng lộn xộn nữa!”
“Trong hội của chúng tôi, có một anh chàng luôn được vợ khen. Tôi ước được một người vợ như vậy. Vợ tôi không hề biết khen là gì. Nàng cứ rình bắt lỗi của tôi không thôi”.
Những lời trên xuất phát từ những cơn đại nạn. Ba cầu mong cho Vĩnh Sơn đừng có như thế. Kim Loan, con yêu của ba, con nhớ thật kỹ nghe. Con có thể làm cho chàng phải yêu con suốt đời, nếu con tìm được trăm ngàn cách khác nhau mà nói cho chàng biết là chàng thật tuyệt diệu.
Nhưng con phải biết cách nói cho đúng. Sau đây là mấy điểm quan trọng mà con phải nhớ luôn trong đầu.
Ví dụ như nếu con biết tiến từ từ, lời khen tặng có thể rào đón trước để giúp chàng thấy lỗi lầm của chàng trong quá khứ. Đôi vợ chồng nào cũng cần phải thăng tiến cá nhân về cả hai chiều, nếu không sự kết hợp của họ sẽ lâm vào ngỏ bí. Ba sẽ nói nhiều hơn về vấn đề nầy khi bàn tới nghệ thuật sửa sai, hoặc nói thật trong tình yêu. Ở đây con chỉ cần nhớ sáp bóng luôn luôn tan chảy trong sức nóng. Con có thể nói cho chàng biết những điểm chàng không được khá mấy, nếu con đã nói cho chàng biết chàng đáng yêu đáng mến ở điểm nào.
Con cũng phải khôn ngoan đừng để cho chàng có cơ hội nuôi dưỡng tính ích kỷ. Đa số các ông chồng vẫn thỉnh thoảng tự đề cao mình quá. Nếu chàng của con tự khen mình quá thường như thế, con hãy hiểu rằng chàng cần lời khen của con nhiều hơn nữa. Con cũng phải để ý điểm ấy khi con tiếp xúc với người khác. Nếu chàng rẽ đám đông để xuất đầu lộ diện và đòi chỗ danh dự, đó có thể là do lỗi của con.
Một điểm nữa là tánh quá mẫn cảm. Khi chàng hay tự biện minh cho uy thế mình quá, khi hạnh phúc của chàng hoàn toàn tùy thuộc vào cái gật đầu của người ngoài ngõ, không phải con đang xuống dốc mà con đã bị té rồi.
Bây giờ một điểm nữa của người vợ khôn ngoan. Mỗi người đàn ông đều có một vài vấn đề họ ưng thích cách đặc biệt nếu được người vợ tán thưởng. Đây có thể là một trò chơi thân mật nho nhỏ giữa tụi con. Nếu con chơi hay, chàng có thể vượt qua điểm đó mà không cần gì khác nữa. Điều đó thật là quan trọng trong lúc đầu, vì xét về một vài phương diện, hầu hết ai cũng vậy, đâu có hay như mình muốn. Má con rất giỏi về điểm nầy trong những ngày đầu tiên chung sống. Như con biết đó, ba thích chơi đá banh, bóng rổ… Bỡi lẽ ba khá lực lưỡng nên ba chơi cũng kha khá. Thế mà sự thật ba lười lắm.
Bây giờ nhìn lại những sân cỏ mà ba đã chơi, ba đâu có giỏi như ba muốn. Nhưng có một môn mà ba thành công nhanh chóng. (Dù sao thì đó cũng là một thời của ba!) Đó là môn đô – vật. Như con biết đó. Bây giờ ba vẫn còn được một bằng ban khen ở quê ba. Những việc gì xảy ra nếu trong trận chung kết hạng nặng, ba bị đo ván mau hơn ai khác? Ba thích đô vật, và đúng lúc đó ba chịu khổ vì nó. Ba vào trận đấu. Thế là anh chàng khổng lồ (Gô-li-át) là ba của con đây, đã ngã gục thật tủi hổ.
Dĩ nhiên con chưa bao giờ nghe má con nói hết mấy chuyện đó. Nàng giữ bí mật đợi đến khi ba “đủ lớn” để tự mình kể lại. Nàng thật khéo léo khen ba. Rồi cũng như chồng của con sau nầy, chồng nàng đã vượt qua chiếc cầu gãy đó. Chồng con mai nầy cũng thế, sẽ có những lúc vinh nhục. Con phải tìm hiểu và thông cảm với chàng. Dĩ nhiên công việc nầy đòi hỏi thời gian, nhưng rồi ngày qua tháng lại, cả hai chúng con sẽ thích thú nhìn lại quá khứ. Người vợ khôn ngoan phải biết tế nhị.
Đó là chuyện tầm phào nói qua cho vui. Bây giờ con hãy để ý tới tư tưởng quan trọng nầy: Khi nào đặt tình yêu thật sự, thì tình yêu tuyệt hảo chính là lòng thành thật tuyệt đối phải có trong những lời khen tặng.
Có một số các bà đi đâu cũng huyênh hoang toe toét. Bên ngoài có thể có những người đàn ông tỏ ra khoái chí, nhưng thật sự đàn ông họ thích người yêu của họ khen tặng hơn là phỉnh nịnh. Con hãy nhớ kỹ rằng con phải tin chắc những lời nói của con là những cảm nghĩ trung thực. Chàng muốn con thành thật
Bưu tá đã đến lấy thư. Nhưng trước khi dán thư lại, ba muốn con cùng đọc lại một lần nữa: “Em tin anh thật là tuyệt”.
Nếu có một câu nói nào đáng giá mồ hôi nước mắt, chính là câu nói đó. Ba hy vọng Vĩnh Sơn cũng sẽ cùng con vang lên tiếng hát yêu đời. Xin cho chàng cứ hát mãi nhiều lần bằng biến khúc. Và cho dù chàng không hát, con đừng chờ đợi, chính con hãy bắt đầu hát đi. Nếu chàng là con người bình thường như ba nghĩ, thể nào cũng có phản ứng, và đó là phản ứng tốt.
Hễ khi nào con gặp được một người đàn bà yêu đời, con hãy tin chắc đó là người biết mình được yêu. Đối với người đàn ông tự tin cũng thế.
Chúng con có thể giúp nhau phát triển những gì tốt cho nhau nếu chúng con biết nhìn tốt cho nhau và nói ra những điều đó.
Chúc con được mọi lời khen hay.
Ba.
TÁI BÚT:
Có một câu chuyện cổ, đoán là ở Vermont. Người ta kể rằng có một ông già khùng khùng sống 21 năm với vợ mà không nói với nhau nữa lời. Rồi một hôm vào lúc ăn sáng, ông đánh tan bầu không khí yên lặng bằng câu nói: “Nầy cưng, thỉnh thoảng anh nghĩ mối tình em dành cho anh sâu đậm quá sức, làm cho anh không thể thốt ra lời với em được!” (Hy vọng đây chỉ là huyền thoại truyền miệng ở New England chứ không phải là sự thật!)
