đối với việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trong quá trình hội nhập quốc tế
Số từ Hán Việt chiếm một tỷ lệ rất cao trong tiếng Việt - tương tự số lượng đồ sộ của những từ gốc chữ Hán trong tiếng Nhật hay tiếng Hàn Quốc (từ 40-60%). Càng đi vào các lĩnh vực chuyên môn, nhu cầu hiểu rõ và nắm vững cách sử dụng những từ Hán Việt càng trở nên cần thiết.
Mặc dù biết chữ Hán không có nghĩa là đã hiểu tiếng Việt một cách trọn vẹn, nhưng nếu không nắm vững những từ chữ Hán trong tiếng Việt thì sẽ khó bề diễn tả một cách nhuần nhuyễn những nét tế nhị và sâu sắc trong tiếng Việt.
Nền học vấn ngày xưa gắn liền chữ Hán với lối học từ chương và chế độ khoa cử lỗi thời đã để lại lắm tệ hại; nhưng sau khi Việt Nam đã chính thức sử dụng chữ quốc ngữ, việc coi thường chữ Hán cũng phản ánh một thái độ cực đoan không kém trong chính sách giáo dục của một nước có nền văn hóa lâu đời gắn liền với chữ Hán.
Thêm vào giáo trình một đôi giờ chữ Hán để học sinh và sinh viên ngày nay có thể cảm nhận một cách gần gũi và sâu sắc hơn di sản văn hóa của tiền nhân để lại là một vấn đề bức thiết. Qua biện pháp đó, người học sẽ có một số kiến thức về chữ Hán cần thiết để làm cho vốn liếng tiếng Việt ngày càng phong phú, cảm nhận và tình tự dân tộc ngày càng sâu đậm hơn.
Xin đưa ra một thí dụ gần gũi là người viết bài này đã rời Việt Nam từ hơn 40 năm nay, nhưng trong khoảng thời gian đó chưa khi nào thấy tách rời môi trường văn hóa và ngôn ngữ Việt Nam một phần cũng nhờ vốn liếng chữ Hán.
Hội nhập quốc tế là xu hướng tất yếu ngày nay. Trước tình hình đó, vấn đề không kém bức xúc đối với các nước Đông Á là làm sao có thể gìn giữ và củng cố bản sắc dân tộc khỏi bị phai nhạt trong quá trình hội nhập quốc tế. Chúng tôi đã có dịp tham gia các cuộc hội thảo ở Nhật và Hàn Quốc bàn về vấn đề bức thiết này.
Ở Việt Nam, tôi thấy việc giảng dạy chữ Hán cho học sinh và sinh viên là một trong những biện pháp rất cần thiết không chỉ nhằm củng cố mà còn làm khởi sắc văn hóa dân tộc trong kỷ nguyên hội nhập quốc tế ngày nay.
Vĩnh Sính
(Giáo sư Đại học Alberta, Canada)
Thời báo Kinh tế Sài Gòn
