Gọi tên "giàn khoan 981" của Trung Quốc thế nào mới đúng?

“HD-981 là tên Việt Nam tự đặt, tự gọi với nhau thôi, chứ báo chí nước ngoài và Trung Quốc không gọi như thế đâu”. Câu nói của một người bạn Trung Quốc khiến tôi giật mình. Vậy gọi thế nào mới đúng?

Nguồn hình ảnh: nld.vcmedia.vn/

Thực tế, Trung Quốc đặt tên giàn khoan này là “海洋石油981” (“海洋” là Hải Dương, “石油” là Dầu mỏ). Đọc theo âm Hán Việt là: “Hải Dương Thạch Du 981”, theo Bính âm là: “Haiyang Shiyou 981”, theo tiếng Anh là: “Offshore Oil 981”, dịch nghĩa là “giàn thăm dò dầu mỏ ngoài khơi”.

Do vậy, nếu viết tắt từ bính âm thì phải là “HYSY 981”. Nhưng người Trung Quốc không có truyền thống dùng bính âm để gọi tên riêng nên ít viết tắt là “HYSY 981” mà gọi tắt đây là “海油981” (bính âm là “Haiyou 981” hay “Hải du 981“, viết tắt thành HY981).

Trường hợp âm Hán Việt để viết tắt thì không phải là “Hải Dương” như báo chí thường gọi mà là Hải Du, trong đó: 海 “Hải” là Biển; 油 “Du” là “Dầu”, là những chất lỏng mà có thể đốt cháy được” mới phản ánh được bản chất.

Do vậy, chúng ta không nên viết là HD-981, mà gọi tên chuẩn là “Haiyang Shiyou 981” hoặc theo âm Hán Việt là “Hải Dương Thạch Du 981” mới đúng. Nếu có thể nên kèm cụm từ “海洋石油981” là chính xác nhất. Cách gọi “Hải Du 981” (như vẫn gọi tàu Hải giám 海监, Hải cảnh 海警) hay viết tắt “HYSY 981” miễn cưỡng có thể chấp nhận được.

Gọi tên giàn khoan phi pháp của Trung Quốc thế nào mới đúng?

Việc gọi tên chính xác giàn khoan dầu trái phép của Trung Quốc có ý nghĩa vô cùng quan trọng kể cả về mặt pháp lý cũng như về chính trị:

- Thứ nhất, đề phòng Trung Quốc có thể lật lọng rằng họ không có cái giàn khoan nào tên là “HD-981” nên lời buộc tội của Việt Nam là vô căn cứ.

Có thể hiểu đơn giản thế này, nếu Việt Nam khởi kiện Trung Quốc, giàn khoan Haiyang Shiyou 981 sẽ chính là “công cụ gây án” – yếu tố quyết định để chứng minh cho hành vi sai phạm của Trung Quốc. Nếu chúng ta gọi sai tên, Tòa có thể không thừa nhận, thậm chí nói rằng “công cụ gây án mà Việt Nam tố cáo không tồn tại” dẫn đến “không thể xác định được hành vi vi phạm của Trung Quốc” thì hậu quả vô cùng khôn lường.

Nhất là với sự gian xảo của Trung Quốc – đến các Thỏa thuận về quy tắc ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC) bằng giấy trắng mực đen, được cả thế giới biết đến mà họ còn lật lọng rằng DOC không có tính bắt buộc với các bên, huống chi là cái cớ “Thị Mầu” như trên. Chính vì thế, để tránh rủi ro trên, gọi tên chính xác là vô cùng cần thiết.

- Thứ hai, cách gọi tắt giàn khoan phi pháp này là “HD-981” sẽ được xem là sự ngầm hiểu đối với người Việt Nam mà thôi, chứ không phải là tên gọi quốc tế. Trong khi đó, chúng ta phản đối là muốn bạn bè quốc tế và đặc biệt những người dân Trung Quốc họ lắng nghe. Cách gọi “HD-981” dẫn đến hệ quả là chỉ người Việt Nam hiểu được, còn người nước ngoài – đối tượng chúng ta cần họ lắng nghe – có thể sẽ không hiểu được chúng ta đang nói đến cái gì thậm chí hiểu sai đối tượng chúng ta đang nói đến.

- Thứ ba, Việt Nam đang trong thời kì hội nhập, chúng ta phải đối đáp với cả thể giới chứ không phải chỉ có người Việt Nam với nhau. Nếu chú ý, ta sẽ thấy các tờ báo nổi tiếng có uy tín trên thế giới cách dùng từ chuẩn xác. Trong khi đó báo chí của ta thì viết còn thiếu thống nhất, nhiều sạn, khái niệm cũng lẫn lộn nhiều khi còn làm lợi cho đối phương.

Vì thế, việc sử dụng tên gọi chuẩn xác quốc tế, chính xác trong từng từ ngữ nhỏ nhất là bước đầu tiên nâng cao yếu tố pháp lý và sức mạnh của truyền thông Việt Nam.

Các thông tin chính xác của giàn khoan Haiyang Shiyou 981

Số đăng ký (船舶登记号): 11B5001

Tên Trung Quốc (中文船名): 海洋石油981

Tên Bính âm (拼音船名): HAIYANG SHIYOU 981

Tên tiếng Anh: 英文船名: Offshore Oil 981

Đăng ký (船舶呼号): BYDG

Số IMO (国际海事组织编号): 9480344

Treo cờ (船旗国): Trung Quốc

Cảng đỗ (船籍港): Trạm Giang

Chủ sở hữu (船舶所有人): Tổng Công ty Dầu khí Hải Dương Trung Quốc (China National Offshore Oil Corp) 中国海洋石油总公司

Công ty quản lý (船舶管理公司):  Công ty TNHH Cổ phần Dịch vụ Giếng dầu Trung Hải (China oilfield Services Limited) 中海油田服务股份有限公司

Loại tàu (船舶类型及用途 ): Nửa nổi nửa chìm 半潜式Semisubmersible